โรคระบบต่อมไร้ท่อ ของ โรคซึมเศร้า (การวินิจฉัยแยกโรค)

การทำงานผิดปกติของระบบต่อมไร้ท่ออาจทำให้เกิดอาการทางประสาท-จิตเวชต่าง ๆ เช่น ความผิดปกติของการทำงานในส่วนสมองแกนไฮโปทาลามัส-พิทูอิทารี-อะดรีนัล (HPA) และแกนไฮโปทาลามัส-พิทูอิทารี-ไทรอยด์ (HPT) ปรากฏในคนไข้โรคซึมเศร้าบางส่วน[61]

แนวทางการจัดการโรคซึมเศร้าสำหรับแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปในสถานบริการระดับปฐมภูมิและทุติยภูมิ (CPG-MDD-GP) ปี 2553 ของกรมสุขภาพจิตแห่งประเทศไทยสรุปโรคที่อาจเป็นในหมวดนี้ว่า disorder of cortisol, thyroxin orparathormone production คือ ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ[50], และ hypopituitarism[62]

ความผิดปกติของ HPT and HPA axes ที่พบในคนไข้โรคซึมเศร้า
(Musselman DL, Nemeroff CB. 1996)
ความผิดปกติของ HPT axes:
  • การตอบสนองต่อ thyrotropin-releasing hormone (TRH) โดยการหลั่ง thyroid-stimulating hormone (TSH) ที่ผิดปกติ
  • อัตรา antithyroid antibodies ที่สูงผิดปกติ
  • ระดับความเข้มข้นที่สูงขึ้นของ TRH ในน้ำหล่อสมองไขสันหลัง (CSF)

ความผิดปกติของ HPA axes:

ต่อมหมวกไต

"Addison's disease ที่มีอาการทางจิตเวชในระยะเบื้องต้นมักจะมองข้ามและวินิจฉัยผิด"[63]
  • กลุ่มอาการคุชชิง (Cushing's Syndrome หรือ hypercortisolism) เป็นโรคระบบต่อไร้ท่อที่ผลิตฮอร์โมนกลุ่มสเตอรอยด์ คือ cortisol เกิน ถ้าไม่ใช่กำลังใช้ยาสเตอรอยด์อยู่ จะมีเหตุมาจากเนื้องอกในต่อมใต้สมองหรือต่อมหมวกไต หรือในกรณีที่น้อยกว่า จากเนื้องอกที่หลั่ง ectopic hormone ความซึมเศร้าเป็นลักษณะที่สามัญของคนไข้และบ่อยครั้งจะดีขึ้นเมื่อได้รักษาเหตุของโรค[64]

ต่อมไทรอยด์และพาราไทรอยด์

ตำแหน่งของต่อมไทรอยด์และพาราไทรอยด์หน้ากล่องเสียง
  • โรคคอพอกตาโปน เป็นโรคภูมิต้านตนเองที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป มีผลเป็นอาการไฮเปอร์ไทรอยด์และโรคไทรอยด์เป็นพิษ (thyrotoxicosis)
  • Hashimoto's thyroiditis (ต่อไทรอยด์อักเสบแบบภูมิต้านตนเอง หรือเรียกอีกอย่างว่า chronic lymphocytic thyroiditis) เป็นภาวะภูมิต้านตนเองซึ่งต่อมไทรอยด์ค่อย ๆ ถูกทำลายโดยเซลล์และสารภูมิต้านทาน ที่อำนวยโดยระบบภูมิคุ้มกัน และสัมพันธ์กับสารภูมิต้านตนเอง คือ thyroid peroxidase และ thyroglobulin[65]
  • Hashitoxicosis
  • ภาวะไทรอยต์ฮอร์โมนน้อย (Hypothyroidism)
  • ภาวะไทรอยต์ฮอร์โมนเกิน (Hyperthyroidism)
  • ภาวะพาราไทรอยต์ฮอร์โมนเกิน (Hypoparathyroidism) สามารถมีผลต่อภาวะธำรงดุลของแคลเซียม มีกรณีโรคซึมเศร้าที่หายโดยสิ้นเชิงเมื่อให้อาหารเสริมคือแคลเซียม ซึ่งเป็นโรคเหตุ Hypoparathyroidism โดยส่วนเดียว[66]

เนื้องอกในต่อมหมวกไต

เนื้องอกในต่อมหมวกไตค่อนข้างจะสามัญในกลุ่มประชากรทั่วไปโดยมีค่าประเมินสูงถึง 25%[67]เนื้องอกโดยมากพิจารณาว่าไม่ร้าย และเป็นสิ่งที่พบโดยบังเอิญเมื่อชันสูตรศพหรือเมื่อสร้างภาพสมอง ซึ่งจะเรียกเนื้องอกว่า incidentalomaแต่ว่าแม้ในกรณีที่ไม่ร้าย เนื้องอกในต่อมหมวกไตอาจมีผลต่อการรู้คิด พฤติกรรม และอารมณ์[68][69]เนื้องอกต่อม (microadenoma) ที่เล็กกว่า 10 มม. โดยทั่วไปพิจารณาว่าไม่ร้าย แต่ว่าการมีเนื้องอกเช่นนี้มีหลักฐานว่าเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตาย[70][71]

"...มีคนไข้ที่มีโรคต่อหมวกไต แต่วินิจฉัยและรักษาเป็นโรคซึมเศร้าที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา"[72]

ตับอ่อน

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ การผลิตอินซูลินเกินเป็นเหตุให้ระดับกลูโคสในเลือดลดลง ในงานศึกษาคนไข้ที่กำลังฟื้นสภาพจากความบาดเจ็บในปอดแบบฉับพลันในห้องไอซียู คนไข้ที่เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเมื่อยังอยู่ใน รพ. มีอัตราความซึมเศร้าที่สูงขึ้น[73]

แหล่งที่มา

WikiPedia: โรคซึมเศร้า (การวินิจฉัยแยกโรค) http://www.neurosono.com.br/arquivos/1155473343.pd... http://www.cnsspectrums.com/aspx/articledetail.asp... http://www.emedicine.com/emerg/topic865.htm http://emedicine.medscape.com/article/123223-overv... http://emedicine.medscape.com/article/805459-overv... http://www.medscape.com/viewarticle/582125 http://www.medscape.com/viewarticle/723266 http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articl... http://www.merriam-webster.com/dictionary/differen... http://www.newsweek.com/2007/11/21/the-demon-in-my...